Wykonywanie zabiegów medycznych, kosmetycznych lub weterynaryjnych, zawsze niesie za sobą ryzyko zakażenia. W związku z tym narzędzia chirurgiczne, a także inne akcesoria używane podczas zabiegów i operacji, muszą być poddawane sterylizacji przed każdym kolejnym wykorzystaniem. Proces ten ma za zadanie oczyścić je z żywych drobnoustrojów metodami fizycznymi, chemicznymi, lub mechanicznymi, a pomóc w tym zadaniu ma profesjonalny sprzęt w postaci sterylizatorów.
Czym są sterylizatory?
Urządzenia te stanowią klucz do skutecznego likwidowania mikroorganizmów z powierzchni wszelkich przyborów. Używa się ich głównie do sterylizacji przedmiotów wielokrotnego użytku, a w szczególności takich, które miały kontakt ze zwierzętami lub osobami cierpiącymi na zakaźne odmiany chorób. Z reguły mają one postać zamkniętej komory, w której przebiegają określone zjawiska. Najczęściej stosuje się w nich metody fizyczne, które polegają na eliminacji niepożądanych bakterii za pomocą pary wodnej, wytworzonej w warunkach podwyższonej temperatury i ciśnienia. Wszystko odbywa się w próżni, która musi być zapewniona, jeżeli zadanie ma zostać ukończone prawidłowo. Przykładem takiego sprzętu są autoklawy, czyli sterylizatory medyczne parowe, które gwarantują bezpieczeństwo i zautomatyzowaną kontrolę całego procesu. Oprócz nich istnieją jednak inne rodzaje takich modułów, oferujące odmienne rozwiązania technologiczne.
Podział sterylizatorów
Sterylizatory dzielą się na wiele typów, różniących się od siebie zasadą działania, a także zakresem funkcjonalności. Oprócz najczęściej stosowanych autoklawów istnieją również tzw. urządzenia suche. W tym przypadku wyjałowienie narzędzi odbywa się w wyższej temperaturze, bez zwiększonego ciśnienia. Z kolei sterylizatory medyczne grawitacyjne różnią się tym, że nie wymagają wytworzenia próżni w komorze. Do wyczyszczenia przedmiotów umieszczonych wewnątrz wystarcza bowiem jedynie odpowietrzenie. Warto dodać, że taki sposób jest co prawda mniej kosztowny, ale ma także ograniczone zastosowanie.
Sterylizatory w weterynarii
Właściwie wszystkie z przedstawionych wariantów mogą służyć jako sterylizator weterynaryjny, gdyż z reguły zarówno w szpitalach czy laboratoriach, jak i w lecznicach zwierząt, spotkać można podobne utensylia. Do dezynfekcji tych najmniej skomplikowanych pod względem budowy, używa się najczęściej sterylizatorów grawitacyjnych. Jeżeli natomiast konieczne jest maksymalnie efektywne czyszczenie, to wówczas korzysta się z urządzeń, takich jak sterylizator weterynaryjny suchy.
O czym należy pamiętać, użytkując sterylizatory?
Bardzo ważne są pomniejsze czynności, jakie należy wykonać przed i po procesie zasadniczym. Przed włożeniem danego przedmiotu do sterylizatora powinno się więc wstępnie go zdezynfekować. W ten sposób zyskamy pewność, że ostateczny rezultat będzie jeszcze bardziej pomyślny. W czasie trwania sterylizacji niezwykle istotna jest stała kontrola parametrów, takich jak ciśnienie, temperatura oraz czas, który może być różny w zależności od użytego urządzenia. Po zakończeniu tych etapów ważne jest, aby zaczekać z ich wyjęciem, gdyż dzięki temu przedmioty poddane sterylizacji dobrze wyschną i będą mogły być użytkowane bez żadnych obaw. Na koniec należy je szczelnie zapakować i przechowywać w miejscu odizolowanym, chroniąc je w ten sposób przed czynnikami zewnętrznymi.
Znając zastosowanie sterylizatorów, zarówno w kontekście tradycyjnej medycyny, jak i weterynarii, trzeba przyznać, że odgrywają one niezwykle istotną rolę. Ich rodzaje, funkcje, a także związane z nimi zadania poboczne sprawiają, że użycie tego typu modułów wymaga szczególnej uwagi i ma swój realny cel.